Sinds begin 2020 hebben we te maken met Covid-19. Deze ziekte verspreidde zich wereldwijd en heeft ingrijpende gevolgen voor de samenleving. De veroorzaker is SARS-CoV-2, een voor de mens nieuw coronavirus, vermoedelijk afkomstig uit een dierlijke gastheer. Eén van de middelen om dit nieuwe coronavirus in te dammen is vaccinatie. In korte tijd zijn vaccins ontwikkeld, waarvan er enkele zijn goedgekeurd en die nu worden toegepast. Het nieuwe coronavirus en de nieuwe vaccins roepen soms vragen op.
Als Thuisteam Twente hebben we gezocht naar een mogelijkheid om collegiaal met elkaar het gesprek aan te gaan. Dat is gebeurd in de vorm van een moreel beraad waarin meningen, de voors en de tegens met elkaar gedeeld konden worden. Tijdens deze bijeenkomsten bleek dat er vragen zijn. Wat is het vaccin, wat doet het met je en is het wel veilig? En soms zijn de verhalen ook tegenstrijdig, wat moet je daar mee?
Ook hebben we geconcludeerd dat er onzekerheden zijn. De vaccins zijn in meer of mindere mate nieuw en zekerheden op de lange termijn zijn nog niet met 100% zekerheid te geven.
In deze onzekerheid wordt van iedereen gevraagd een keus te maken. Als cliënt, als zorgmedewerker, als mens. Een keus voor jezelf, maar ook een keus die gevolgen kan hebben voor anderen. Het is daarom belangrijk om een goede afweging te maken.
Uit het moreel beraad kwamen vragen naar voren en via deze pagina proberen we informatie te geven die je kan helpen bij het maken van een keus. Niet alle vragen zijn nu te beantwoorden. Soms zijn er onzekerheden en moet je risico’s en keuzes tegen elkaar afwegen, zoals je dat in het hele leven steeds moet doen. Als er nieuwe inzichten komen, dan zullen we deze pagina updaten. Ook zal deze pagina niet volledig zijn, mis je vragen of informatie, laat het dan weten door te mailen naar info@thuisteamtwente.nl.
IGJ: Zoveel mogelijk mensen vaccineren
Als Thuisteam Twente moeten we veilige en verantwoorde zorg leveren. Daarvoor gelden wettelijke kaders. Eén van de toezichthouders is de Inspectie Gezondheidszorg & Jeugd (IGJ). Vaccinatie is niet verplicht en de overheid geeft op dit moment ook aan dat die verplichting er niet komt. Tegelijkertijd stelt de IGJ wel: “om goed effect te hebben van vaccinatie is het nodig dat bijna alle Nederlanders worden gevaccineerd. Dit is een hele klus die snel moet worden geklaard. De inspectie wil bijdragen aan een veilig product en de juiste informatie hierover. Dit doen we door het hele proces, van voorbereiding tot productie tot toediening, scherp in de gaten te houden en hierover te rapporteren.”
bron: https://www.igj.nl/onderwerpen/vaccineren-tegen-covid-19
Informatie over de verschillende goedgekeurde vaccins
-
- Welke vaccins zijn er goedgekeurd?
– BionTech/Pfizer
– Moderna
– Astra/Zeneca
Klik hier voor meer informatie. - Normaal duurt het ruim 10 jaar voor een vaccin op de markt komt. Hoe kan het nu dan zo snel?
Er zijn meerdere redenen waardoor we nu mogelijk eerder een vaccin tegen COVID-19 op de markt krijgen. Allereerst kunnen onderzoekers die werken aan het vaccin voortborduren op eerdere ervaringen met virussen zoals SARS en MERS, en kennis over vaccinontwikkeling. Hierdoor weten ze al het een en ander over de veiligheid van hun kandidaatvaccin, en hoeven zij het wiel niet opnieuw uit te vinden. Daarnaast kunnen zij verschillende fases uit het onderzoek samenvoegen of tegelijkertijd uitvoeren, waar deze normaal gesproken elkaar opvolgen. Dit scheelt tijd.Ook starten we, samen met onze Europese collega-medicijnautoriteiten, eerder met beoordelen. De fabrikant kan namelijk de eerste onderzoeksresultaten, zoals kwaliteitsgegevens van het vaccin, de afgeronde dierproeven of vroege studies in kleine groepen mensen (fase 1 & 2), al doorsturen voor beoordeling, terwijl de studie op grote groepen mensen (fase 3) nog in volle gang is. Deze manier van beoordelen wordt ook wel een ‘rolling review’ genoemd. Hierdoor kan de uiteindelijke beoordeling eerder klaar zijn, al betekent het starten van een rolling review niet dat een vaccin per definitie goedgekeurd wordt. Pas als er voldoende is aangetoond dat het vaccin van goede kwaliteit, werkzaam en veilig is, wordt er een positief advies voor registratie gegeven.Het gaat dus vooral efficiënter. We slaan bij de beoordeling geen belangrijke stappen over en stellen dezelfde eisen aan de veiligheid. We beoordelen een vaccin tegen COVID-19 namelijk hetzelfde als ieder ander vaccin. Daarnaast wordt er vanuit het CBG nu meer tijd en capaciteit vrijgemaakt voor de beoordeling van een coronavaccin omdat het belang wereldwijd enorm groot is.
Klik hier voor de bron en meer informatie. - Hoe effectief en betrouwbaar zijn de vaccins en wat zit er in?
BioNTech/Pfizer en Moderna geven aan dat zij de kans op ziek worden verminderen met zo’n 94%. Mensen die ingeënt zijn met Astra/Zeneca hebben 60% minder kans om ziek te worden. Alle drie de vaccins zouden er wel voor zorgen dat mensen niet meer ernstig ziek worden en dat er nagenoeg geen ziekenhuisopnames volgden. Dat is onderzocht bij de groep volwassenen tot zo’n 60 jaar. Bij ouderen kan dit wat anders liggen. Als zij door het vaccin een beetje extra ziek worden, dan kan dat wel gevolgen hebben, vooral als er onderliggende aandoeningen zijn. In de uitgebreide informatie voer de vaccins (zie hieronder) staat ook wat er in de vaccins in zit.
Lees hier voor meer informatie over het Moderna vaccin.
Lees hier voor meer informatie over het BioNTech/Pfizer (Comirnaty) vaccin.
Lees hier voor meer informatie over het AstraZeneca vaccin. - Kan ik nog mensen besmetten als ik gevaccineerd ben?
In hoeverre vaccinatie er ook voor zorgt dat je niet besmettelijk bent, dat is nog niet bekend. In het algemeen is het natuurlijk wel zo dat als jij niet ziek bent, je minder zult hoesten en daardoor ook minder besmettelijk bent. - Hoe lang werken de vaccins?
Op dit moment is dat nog niet te zeggen. Medio september 2020 is wereldwijd gestart met de eerste inentingen tijdens de onderzoeksfase. De mensen die toen de inentingen kregen, hebben op dit moment nog antistoffen. Of het langdurig werkt of dat je op termijn de vaccinatie moet herhalen, zoals bij de griepprik, dat moet de toekomst uitwijzen. - Als het vaccin is gemaakt op basis van mRNA, wordt je DNA dan door een vaccin genetisch gemanipuleerd?
Een vaccin verandert niet uw DNA, maar brengt een vetbolletje met dezelfde genetische code (mRNA) als het virus in het lichaam. Zo kan uw afweersysteem er alvast antistoffen tegen maken en reageert uw lichaam snel wanneer u daadwerkelijk met het virus in aanraking komt.Het vetbolletje met de genetische code wat in het vaccin zit, kan zich niet samenvoegen met het gastheergenoom, uw DNA. Het wordt namelijk in een cel in uw lichaam omgezet in spikeproteïnen, een eiwit. De stukjes van dit eiwit worden hiermee zichtbaar voor de afweercellen in uw lichaam, welke vervolgens antistoffen aanmaken die het virus herkennen. Uiteindelijk wordt het vaccin op natuurlijke wijze door uw lichaam weer afgebroken. Het verandert dus niets aan uw DNA.
Klik hier voor de bron en meer informatie - Nu het coronavirus lijkt te muteren, werkt het vaccin dan nog wel?
Ieder virus muteert in zekere mate, maar in welke snelheid dit gebeurt verschilt per virus. Voor nu lijkt het er nog niet op dat het coronavirus zich dusdanig muteert in mensen, dat dit gevolgen heeft voor de werkzaamheid van de vaccins die in ontwikkeling zijn. Uiteraard wordt dit nauwlettend in de gaten gehouden. Mocht het zo zijn dat het virus toch zodanig muteert dat dit gevolgen heeft voor de werkzaamheid van het vaccin, dan kunnen de vaccins daarop aangepast worden.
klik hier voor de bron en meer informatie - Hoe vaak moet het vaccin worden gegeven?
Alle drie de vaccins bestaan uit twee inentingen. Het is nog niet duidelijk hoe lang de vaccins werken, het kan dus zijn dat ze bijvoorbeeld jaarlijks herhaald moeten worden (vergelijkbaar met de griepprik). - Wie krijgt welk vaccin, en wanneer?
Nee, je hebt geen keuze. Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen beoordeelt voor welke groepen mensen het vaccin werkzaam en veilig is en of een vaccin op de markt mag komen, niet wie het vaccin krijgt en in welke volgorde dit gebeurt. De Gezondheidsraad adviseert de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport hierover. De minister neemt uiteindelijk het besluit.
Klik hier voor de bron en meer informatie - Zijn er bijwerkingen?
Zoals elk medicijn en vaccin hebben ook deze nieuwe vaccins bijwerkingen. Bij de coronavaccins zijn de meest voorkomende bijwerkingen: reacties op de plek van de prik (pijn, rood, zwelling), hoofdpijn, vermoeidheid, spierpijn, pijn in de gewrichten, koorts en koude rillingen. Dit zijn bijwerkingen die bij andere vaccins ook voorkomen. Deze klachten zijn meestal mild en herstellen binnen een paar dagen na de vaccinatie. Indien nodig kan paracetamol gebruikt worden ter verlichting van de symptomen. Mensen die gevaccineerd zijn en bijwerkingen ervaren, kunnen deze melden bij Stichting Lareb. Op de website van Lareb wordt wekelijks een update gedeeld. - Allergie
Als je weet dat je allergisch bent voor (één van) de bestanddelen van het vaccin mag je niet gevaccineerd worden. En als je na de eerste vaccinatie een ernstige allergische reactie kreeg (die waarschijnlijk door de vaccinatie is veroorzaakt) mag de tweede vaccinatie niet gegeven worden.
Het is mogelijk dat er direct na de vaccinatie een ernstige allergische reactie optreedt (anafylactische shock). Inmiddels is het vaccin wereldwijd heel vaak gegeven en blijkt dat een anafylactische shock maar heel zelden voorkomt.
Als je ooit een ernstige allergische reactie hebt gehad of ademhalingsproblemen na een vaccinatie, meldt dit altijd aan de arts op de priklocatie.
Na vaccinatie blijft iedereen vijftien minuten langer op de priklocatie aanwezig zodat eventuele allergische reacties direct behandeld kunnen worden.
Klik hier voor een overzicht van de mogelijke bijwerkingen de samenvatting van de productkenmerken. - Kan ik mij laten vaccineren als ik corona heb gehad? Of als ik momenteel (misschien) corona heb?
De Gezondheidsraad adviseert om mensen die corona hebben gehad ook te vaccineren. Je kunt geen coronavaccinatie krijgen op het moment dat je corona hebt. Of bij klachten die lijken op corona. - Kan ik mijn werk nog wel doen als ik mij niet laat vaccineren
Vaccinatie is niet verplicht en als werkgever weten wij niet wie zich wel of niet laat vaccineren. Tegelijkertijd moeten we als Thuisteam Twente goede en verantwoorde zorg bieden. Als een zorgmedewerker zich niet wil laten vaccineren, zal als eerste beoordeeld moeten worden of het niet gevaccineerd zijn risico’s voor cliënten en/of collega’s met zich brengt. Is dat niet het geval – bijvoorbeeld omdat de cliënten al zelf zijn gevaccineerd – en speelt hoofdzakelijk de eigen bescherming van de zorgmedewerker, dan zal vervolgens gekeken moeten worden naar alternatieve persoonlijke beschermingsmiddelen (zoals mondkapjes en kleding) die je in elk geval zoveel mogelijk beschermen. Is echter de bescherming van kwetsbare cliënten wel in het geding – bijvoorbeeld omdat de cliënten al dan niet om medische redenen zelf niet zijn gevaccineerd – dan is sprake van een extra belang tot vaccinatie. Als zorgorganisatie heeft Thuisteam Twente immers de primaire taak en wettelijke verplichting om goede en daarmee veilige zorg te leveren (artikel 2 Wkkgz) en kan daar ook door de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd op worden aangesproken. Het gevaar van besmetting met het coronavirus zal de zorgorganisatie derhalve zoveel mogelijk moeten voorkomen.
Klik hier voor de bron en meer informatie - Kan ik ergens geweigerd worden als ik mij niet laat vaccineren?
Het demissionaire kabinet is op dit moment niet van plan drang toe te passen bij vaccinatie. Het is echter mogelijk dat instellingen en bedrijven wel vaccinatiebewijzen willen gaan inzetten om de toegang tot bedrijven of instellingen te reguleren. Economische belangen kunnen daarbij een rol spelen maar ook de wens om de gezondheid van de bezoekers te beschermen (uitoefening van zorgplicht). Op grond van de wet kunnen private partijen in principe vragen om een vaccinatiebewijs bij de toegang tot diensten of voorzieningen. Maar een dergelijke maatregel mag niet leiden tot verboden discriminatie of ongelijke behandeling en moet de privacyregels respecteren. Private partijen moeten altijd een belangenafweging maken. Zij moeten kunnen aantonen dat het vaccinatiebewijs een gerechtvaardigd doel dient, noodzakelijk is om dat doel te bereiken, dat de voordelen opwegen tegen de nadelen en er geen minder ingrijpende manier is om het doel te bereiken. Of de maatregel gerechtvaardigd is, kan verschillen per setting. Voor de afweging heeft de raad een kader ontwikkeld. Volgens de Gezondheidsraad moet de overheid toezicht houden op de gerechtvaardigde inzet van vaccinatiebewijzen door private partijen.
Klik hier voor de bron en meer informatie
- Welke vaccins zijn er goedgekeurd?